Zbigniew Torbus

O postaci Stańczyka namalowanej przez Jana Matejkę stało się głośno po umieszczeniu kopii obrazu Mistrza Jana na odwrocie płyty Lady Gagi „Harlequin”, a następnie po ekspozycji obrazu na wystawie „Figures du Fou” w paryskim Luwrze. Osoba Stańczyka, wielokrotnie opisywanego w polskiej literaturze jest uosobieniem roztropności i mądrości, pomimo niezbyt prestiżowej profesji, stała się elementem legendy potęgi Państwa Polskiego doby Jagiellonów. Sam fakt istnienia Stańczyka w źródłach naukowych nie jest potwierdzony, jak również jego pochodzenie oraz daty narodzin i śmierci. Niemniej jednak, legenda głosi, że miejscem urodzenia Stańczyka są Proszowice. Taką tezę popularyzuje m.in. amerykański prestiżowy miesięcznik National Geographic, szczególnie po umieszczeniu obrazu Jana Matejki „Stańczyk’ na odwrocie płyty Lady Gagi „Harlequin”.

Reprezentowany przeze mnie Komitet uznał, że ufundowanie pomnika Stańczyka w Proszowicach, wzbogaci dziedzictwo kulturowe i tradycję historyczną Małopolski przyczyniając się do rozwoju regionu i samych Proszowic. Istotnym jest również trwałe przypisanie legendy o pochodzeniu Stańczyka do podkrakowskich Proszowic. Proponowana wstępnie lokalizacja pomnika na płycie średniowiecznego rynku miasta, lokowanego przez króla Kazimierza Wielkiego, a następnie siedziby sejmików małopolskich, ze wszech miar predestynuje do ufundowania tam pomnika Stańczyka. Wyboru samego projektu pomnika dokona niezależna Kapituła składająca się z osób profesjonalnie przygotowanych do takich przedsięwzięć. Jednakże ideą naszą jest aby pomnik spełniał współczesne kryteria dla tego typu instalacji i był miejscem integracji różnych grup społecznych.