Stowarzyszenie Ryza

Symbol Ziemi i Słońca. Zygmunt Nowakowski o piłce nożnej i sporcie. Mała antologia – to opracowana przez Roberta Makowskiego (dziennikarza i popularyzatora kultury fizycznej), Piotra Korbiela (redaktora i edytora) oraz Pawła Chojnackiego (historyka) kolekcja artykułów z okresu przedwojennego („Ilustrowany Kuryer Codzienny”, „Miesięczny Biuletyn Sportowy «Cracovia») oraz londyńskiego („Dziennik Polski i Dziennik Żołnierza”, „Wiadomości”) poświęconych tytułowemu zagadnieniu.

Znajdą się wśród nich zarówno tryskające niepowtarzalnym humorem felietony, które weszły do klasyki gatunku, jak i lekkie w swej zadziwiającej erudycji eseje o zacięciu historyczno-literackim. Nowakowski (1891–1962): pisarz i aktor, radiowiec i doktor filozofii UJ, obrońca praw zwierząt i głos niezłomnej emigracji jeździł na nartach, uprawiał turystykę górką, grywał w tenisa (na przykład z aktorką Marią Modzelewską) i pływał; interesował go też boks i siatkówka.

W 1946 roku, wśród rozterek powrotowych gnębiących Wychodźstwo rzuci tęskny argument: „«Cracovia» pokonała «Bytom»”. Głosił, że „piłka to jest rzecz wielka!”. Argumentował: „Gdy uważnie spojrzymy na globus, przekonamy się, że świat, że kula ziemska stworzona została na obraz i podobieństwo footballu. Jest okrągła i – raz kopnięta – toczy się dalej…”. Kiedy indziej spostrzegł: „Zdaje się, widziano w niej symbol słońca, kojarząc z tym symbolem wróżby dotyczące urodzaju albo płodności”. Piłka: symbol Ziemi i Słońca.